Op zaterdag 17 november om 14.28 uur is het exact dertig jaar geleden dat Nederland als eerste land in Europa werd aangesloten op het Internet. Systeembeheerder Piet Beertema van het CWI, Centrum Wiskunde & Informatica, in Amsterdam ontving toen de bevestiging dat het CWI als eerste instelling buiten Amerika officieel toegang kreeg tot NSFnet. Dit academische computernetwerk zou later uitgroeien tot het wereldwijde Internet.
Het CWI staat stil bij dit feestelijke jubileum met de publicatie van een mini-documentaire over deze historische gebeurtenis. In deze film vertellen twee van de betrokkenen van toen -Teus Hagen en Steven Pemberton– hoe zij terugkijken op die periode.
Pioniers
In 1988 lukte het de pioniers van het CWI om na jarenlange voorbereiding toegang te krijgen tot het – toen nog Amerikaanse – Internet. Dit lukte dankzij hun goede contacten in de netwerkwereld. Het CWI was toen al het centrale knooppunt binnen het Europese netwerk ‘EUnet’ en voorloper van NLnet.
Teus Hagen, destijds hoofd IT bij CWI, vertelt in de documentaire dat er in de ontwikkelingstijd vooral hard gewerkt werd aan tot stand brengen van de internetverbinding en de bijbehorende technologie. Communicatie tussen –toen nog vooral- wetenschappers kon zo sneller en makkelijker verlopen.
“Gegevens en data werden in die tijd vrij uitgewisseld. Als we hadden geweten dat privacy en hacking in de toekomst zo’n grote rol zou gaan spelen, hadden we het gegarandeerd anders aangepakt.”
Standaarden
Steven Pemberton was een van de eerste gebruikers van internet in Europa. Later ontwikkelde hij belangrijke standaarden voor het World Wide Web, een van de belangrijkste toepassingen van internet. “Achteraf gezien was het tot stand brengen van die eerste verbinding een historisch moment. Iets wat we toen nog niet beseften.”
Andere academische en onderzoeksinstellingen in Nederland en de rest van Europa werden niet lang na het CWI aangesloten. In Nederland speelde ook SURFnet hierbij een belangrijke rol. Commerciële bedrijven volgden pas later. Particulieren moesten tot 1993 wachten. Het CWI werd uiteindelijk een belangrijk netwerkknooppunt tussen Europa en de VS.
Amsterdam Science Park
Nog altijd loopt een deel van het Europese internetverkeer via het Amsterdam Science Park. Het CWI is daar nog steeds gevestigd. Dit verkeer loopt via de Amsterdam Internet Exchange (AMS-IX).
Voor zijn werk ontving Beertema in 1999 de eerste koninklijke onderscheiding ooit aan een internetpionier uitgereikt: Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Teus Hagen werd in 2013 opgenomen in de Internet Hall of Fame. Ook oud-CWI’ers Jaap Akkershuis (2017) en Daniel Karrenberg (2012) vielen deze eer te beurt.
